Powiat Bartoszycki

Stowarzyszenie ŁAŃCUCH WZAJEMNOŚCI z siedzibą w Krekolach  w ramach realizacji zadania publicznego:

Ekologia i ochrona zwierząt oraz ochrona dziedzictwa  przyrodniczego

a) Konkursy wiedzy ekologicznej,

b) Promocja zachowań proekologicznych w życiu codziennym, edukacja ekologiczna (przykładowa tematyka: segregacja śmieci, palenie śmieci, środki chemiczne niebezpieczne dla środowiska),

c) Ochrona siedlisk zwierząt, ochrona pożytecznych owadów, w szczególności pszczół,

d) Akcje, wydarzenia związane z ochroną przyrody, np. zbieranie śmieci, zbiórka elektrośmieci, baterii itp.,

e) Nasadzenia drzew, w szczególności gatunków miododajnych.

od 01.08.2014r. rozpoczęło realizację projektu pt: „PSZCZOŁY W ŻYCIU CZŁOWIEKA”

Projekt skierowany jest bezpośrednio do co najmniej  20 uczestników z powiatu bartoszyckiego, w różnym wieku, różnej płci, mieszkańców obszarów wiejskich.  Pośrednimi odbiorcami będzie społeczność lokalna powiatu bartoszyckiego.

Celem głównym jest rozwijanie nowoczesnej edukacji ekologicznej  poprzez  szkolenia, działania terenowe, wycieczkę dla 20 uczestników i przekazywanie treści i umiejętności o ochronie pożytecznych owadów, szczególnie pszczół oraz wspólne wykonanie tablic dydaktycznych  służących  kontynuacji działań ekologicznych, szczególnie ochrony pożytecznych owadów.

Cele szczegółowe:

•  działania edukacyjne i promocyjne w zakresie ochrony pszczół;

•  poznanie piękna najbliższej okolicy;

•  wyszukiwanie roślin miododajnych;

•  rozpoznawanie gatunków roślin miododajnych;

•  obcowanie z przyrodą lasu i potrzeba jej szanowania;

•  formułowanie wniosków i wyjaśnianie pojęć ekologicznych w kierunku ochrony pożytecznych owadów;

•  podniesienie świadomości i wiedzy o roli pszczoły w przyrodzie i w życiu człowieka;

•  wykształtowanie prawidłowych postaw proekologicznych;

• poinformowanie o korzyściach dla środowiska i mieszkańców, związanych z ochroną pszczół i nasadzaniem roślin miododajnych.

▪ Działania stacjonarne realizowane będą w oparciu o świetlicę wiejską w Krawczykach  i Szkołę Podstawową im. J. Korczaka w Krawczykach na terenie której Stowarzyszenie na podstawie umowy o współdziałaniu prowadzi działania skierowane do społeczności wiejskiej;

• Działania terenowe realizowane będą w lasach przyległych do miejscowości.

• Do realizacji projektu wykorzystana zostanie cała baza lokalowa Stowarzyszenia w Krawczykach  oraz posiadany sprzęt:  ksero, drukarki, telefon.

Obszarem bezpośredniego działania Stowarzyszenia „Łańcuch Wzajemności” jest   powiat bartoszycki i powiat lidzbarski, które położone są w Nadleśnictwie Bartoszyce.

Wieś Krawczyki na terenie której będą realizowane działania projektu, położona jest w gminie Bartoszyce powiatu bartoszyckiego.

Od kilku lat słyszy się coraz częściej o tym, że masowo giną pszczoły. Jest to zjawisko niepokojące, które może pociągnąć za sobą negatywne skutki na dużą skalę – w końcu bez zapylania rośliny przestaną wydawać owoce, a w konsekwencji czeka nas głód…

Wymieranie pszczół, które można uznać za masowe, zaczęło się już w latach 70. XX wieku, pierwotnie zostało zauważone w USA, a potem także w krajach europejskich.

Celem edukacji ekologicznej jest nabycie przez uczestników wiedzy o zagrożeniach pochodzących ze środowiska a zwłaszcza środowiska lokalnego oraz konieczności zapobiegania i likwidowania tych zagrożeń. Uczestnik poprzez udział w projekcie będzie miał możliwość przypomnienia sobie lub nabycia wiedzy i umiejętności, które sprawią, że będzie człowiekiem odpowiedzialnym za stan środowiska w którym żyje i pracuje.

Produkujemy coraz więcej odpadów. Jest to cywilizacyjny uboczny aspekt naszego życia. Musimy mądrze i rozsądnie z tym problemem sobie poradzić, aby nie powodować degradacji naszego środowiska. Odpady, które wszyscy wytwarzamy, ich selekcja, zbiórka stały się problemem globalnym, naszym wspólnym, który wymaga poparcia społecznego. Stąd właśnie to wspólne działanie jest celem ochrony środowiska, w którym żyjemy, są konieczne dla naszego własnego dobra i bezpieczeństwa.

Jednym z ważnych elementów edukacji ekologicznej  jest jak najszerzej rozumiany kontakt z przyrodą. Dlatego też poprzez  wycieczki w teren, zdjęcia, spotkania dyskusyjne i prelekcje na temat ochrony pożytecznych owadów, w szczególności pszczół, wspólne przygotowanie materiałów do wykonania tablic dydaktycznych, uczestnicy w sposób bezpośredni zetkną się  z przyrodą. 

Poprzez realizację projektu  chcemy zaszczepić w naszych uczestnikach umiłowanie do środowiska przyrodniczego oraz wyjaśniać reguły rządzące  w przyrodzie. Wykonane konstrukcje tablic i zamontowane tablice dydaktyczne w miejscowości Krawczyki o tematyce ochrony pożytecznych owadów, w szczególności pszczół, pozwolą na poznanie mieszkańcom co najmniej powiatu bartoszyckiego, uczniom i wszystkim osobom, które będą pokonywały wymienioną trasę rowerową  w sposób poglądowy treści ekologicznych oraz rozbudzą w  nich chęć do  podejmowania  działań  ekologicznych w najbliższym otoczeniu, m. in. o sposobach i korzyściach płynących z dbałości o otoczenie w tym, z właściwej segregacji odpadów. Będą doskonałą pomocą dydaktyczną w trakcie spotkań w ramach realizacji podobnych działań przez lokalne stowarzyszenia, dzieci i młodzież, mieszkańców powiatu bartoszyckiego i turystów.  

Ze względu na tematykę oraz teren na którym będą realizowane działania projekt ma znaczenie regionalne

Potrzeba realizacji projektu wynika z konieczności zwiększania edukacji ekologicznej w celu ochrony pożytecznych owadów, w szczególności pszczół ze względu na fakt, że odpowiedzialnością za śmierć pszczół obarcza się również człowieka, który przekształca środowisko naturalne i niszczy bioróżnorodność stosując monokulturowe uprawy oraz wprowadza coraz bardziej inwazyjne środki ochrony roślin.

Ocena toksykologiczna pestycydów w nektarze i pyłkach jest obecnie oparta na ustaleniu stężenia substancji czynnej w materiale pobranym bezpośrednio z rośliny. Jednakże pomijany jest fakt, że pszczoły w trakcie pobierania nektaru na miód wielokrotnie zagęszczają surowiec, a że czynią to wiele razy mają styczność z dużą ilością substancji toksycznych.

W ostatnim czasie pojawiły się informacje o masowym wymieraniu pszczół. Zjawisko to objęło już praktycznie cały świat i może poważnie zagrozić rolnictwu. Produkcja jednej trzeciej żywności i aż 90 procent owoców zależy od zapylania przez owady, głównie pszczół i trzmieli. Bez ich udziału wiele gatunków warzyw, owoców oraz kwiatów łąkowych, które wzbogacają mleko krowie, nie mogłoby się rozwijać lub ich uprawy dawałyby niewielkie plony. W skali całego świata wartość zapylania roślin przez owady oblicza się na 224 miliardy dolarów.

Nawet, jeśli substancje wykorzystywane w rolnictwie do ochrony roślin są stosowane zgodnie z przeznaczeniem i uwzględniają możliwość negatywnego wpływu na pszczoły, trafiają do gleby i pozostają w niej latami, a w efekcie przenikają do kwiatów, z których korzystają pszczoły. Niektóre z nich mogą doprowadzić do przedwczesnej śmiertelności owadów lub wpłynąć na obniżenie ich odporności, co z kolei wiąże się z większą podatnością na infekcje wirusowe, bakteryjne czy grzybiczne.

Niektórzy naukowcy twierdzą, że za zjawisko wymierania pszczół odpowiedzialne są fale elektromagnetyczne emitowane przez telefony komórkowe. Z przeprowadzonych badań wynika, że od czasu, gdy w urządzenia te znalazły się w powszechnym użyciu, zakłócają system nawigacyjny owadów i uniemożliwiają im odnajdywanie drogi do domu. Pszczoły ustalając swoją lokalizację posługują się nie tylko kątem padania promieni słonecznych, ale również polem magnetycznym ziemi. Podczas tańca emitują sygnały, których częstotliwość może się pokrywać z częstotliwością sygnałów transmitowanych przez stacje nadawcze GSM.

Powodem zwiększonej śmiertelności pszczół może być także niewłaściwa hodowla i gospodarka pasieczna. Hipoteza wysnuta przez profesora Tadeusza Pawlikowskiego wskazuje na zbyt intensywne pozyskiwanie miodu przez pszczelarzy oraz dokarmianie owadów bielonym chlorkiem wapnia. Przyczyną może być także brak kontroli nad rozpowszechnianiem materiału genetycznego na teranie naszego kraju, powodujący gwałtowne zmiany populacji w pasiekach i powstawanie możliwości pojawienia się krzyżówek wrażliwych na określone choroby. Czynnikami sprzyjającymi masowemu ginięciu pszczół są także: stres transportowy, prowadzenie przepszczeleń na pastwisku pszczelim oraz niedożywienie pszczół spowodowane brakiem różnorodności szaty roślinnej wokół pasieki.

Jak podają pszczelarze kondycja pszczół w Polsce pogarsza się z każdym rokiem. W 2011 roku na Podkarpaciu wyginęło 20 procent populacji tych owadów. Podobna sytuacja miała miejsce także w innych regionach naszego kraju. Analiza ankiety przeprowadzonej wśród polskich hodowców wykazała, że starty rodzin pszczelich zimą 2009/2010 wyniosły 17,7 proc. i były wyższe, niż w ciągu trzech poprzednich sezonów. Zeszłoroczne zbiory miodu były także spowodowane niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi. I chociaż na pogodę nie mamy wpływu, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach zapobiegania CCD:

• nie należy używać uli i sprzętu pasiecznego bez uprzedniego odkażenia,
• warto zadbać o właściwy dobór materiału genetycznego,
• dobrze jest prowadzić systematyczną kontrolę zdrowotności pszczół i skrupulatną walkę z jej objawami,
• wskazany jest monitoring przeprowadzanych w pobliżu pasieki zabiegów ochronnych,
• należy zadbać o dobrą o kondycję pszczół,
• należy zagwarantować rodzinom pszczelim właściwą bazę pożytkową.

„Kiedy pszczoła zniknie z powierzchni Ziemi, człowiekowi pozostaną już tylko cztery lata życia. Skoro nie będzie pszczół, nie będzie też zapylania. Zabraknie więc roślin, potem zwierząt, wreszcie przyjdzie kolej na człowieka”. Oby te słowa wypowiedziane przez Alberta Einsteina nigdy nie stały się rzeczywistością.

Dotychczasowa edukacja ekologiczna opiera się na działaniach szkolnych, w naszej ocenie brakuje działań edukacyjnych skierowanych do innych grup społecznych. Konieczne  jest zwiększenie świadomości i umiejętności  społeczności lokalnej na temat potrzeby ochrony otaczającego nas świata przyrody oraz przybliżenie w sposób przystępny  wiedzy na temat funkcjonowania  i działań na rzecz ochrony naturalnego środowiska i jego  mieszkańców a także potrzeba poglądowego  przedstawienia realizacji działań ekologicznych poprzez  wykonanie tablic dydaktycznych o tematyce ochrony pożytecznych owadów przygotowanych i zaprojektowanych  przez uczestników. Tablice zostaną zamontowane na wcześniej przygotowanych konstrukcjach, wbetonowanych podstawach. Wykonane tablice będą inspiracją do powstawania ścieżek dydaktycznych.

W świadomości „zwykłego mieszkańca” zauważalny jest brak naturalnej potrzeby  poznawania piękna najbliższej okolicy, obserwacji  zachodzących zmian, obcowania  z przyrodą  i potrzeby jej szanowania